جوش زدن پوست بعد از سن بلوغ
اگر چه آكنه معمولاً بعد از چند سال خود به خود خوب میشود ولی نمیتوان آن را به حال خود رها كرد. زیرا از آكنهای كه درمان نشود، ممكن میباشد تا پایان عمر جوشگاههایی بدشكل بر روی پوست بماند…
آكنه منافذ بسته شده غدد چربی (دانههای سرسیاه و سرسفید)، جوشها و ضایعات عمیقتر (كیستها یا ندولها) میباشد كه در صورت، گردن، سینه، پشت، شانهها و حتی بازوها بروز میكنند. كم و بیش اكثر نوجوانان به آكنه مبتلا میشوند. با این حال این بیماری به گروه سنی خاصی محدود نمیشود و بزرگسالان حتی تا 40 سالگی نیز میتوانند به آن مبتلا شوند.
اگرچه آكنه بیماری وخیمی نیست اما میتواند باعث بدشكل شدن صورت و در نتیجه ناراحتی روحی بیمار گردد. علاوه بر آن در موارد حاد و شدید، موجب پیدایش جوشگاههای بسیار بدشكل و دایمی میشود. باید در نظر داشت كه حتی موارد ملایم آكنه نیز میتوانند موجب پیدایش جوشگاهها شوند.
چه عواملی در ایجاد یا تشدید آكنه موثرند؟
بهداشت پوست: آكنه بخاطر آلودگی و كثیفی پوست بوجود نمیآید. ماده موجود در نوك جوشهای سرسیاه را چربی خشك شده و سلولهای مرده تشكیل میدهند كه منفذ خروجی فولیكول مو را مسدود كردهاند. برای مراقبت طبیعی از پوست، روزی دو بار صورت خود را با صابون ملایم و آب ولرم بشویید. شستشوی زیاد ممكن میباشد سبب بدتر شدن آكنه شود. شستشوی مرتب سر با شامپو نیز توصیه میشود. اگر موهای شما چرب هستند، شاید لازم باشد كه دفعات شستشو را افزایش دهید. متخصص پوست میتواند در انتخاب شامپو و صابون مناسب به شما كمك كند.
مردانی كه مبتلا به آكنه هستند، باید هم ریشتراش برقی و هم تیغ را امتحان كنند و هر كدام را كه راحتتر میباشد و جوش كمتری ایجاد میكند، انتخاب نمایند. اگر شما از تیغ استفاده میكنید، قبل از اصلاح، موی صورتتان را كاملاً با آب گرم و صابون شسته و نرم كنید و سپس از خمیر ریش برای اصلاح استفاده كنید. برای جلوگیری از زخمی شدن جوشها، ریشتان را خیلی از ته نتراشید. صورتتان را فقط وقتی كه واقعاً لازم میباشد اصلاح كنید. همیشه تیغ نو و تیز بكار ببرید.
رژیم غذایی: غذاهایی كه میخورید نقشی در ایجاد آكنه ندارند. متخصصین پوست در مورد اهمیت رژیم غذایی در درمان آكنه عقاید متفاوتی دارند اما مسلم و قطعی میباشد كه رعایت یك رژیم غذایی شدید و سخت هیچ تأثیری در بهبود آكنه شما نخواهد داشت. از سوی دیگر، بعضی از مردم دریافتهاند كه بعضی از غذاها باعث بدتر شدن آكنه در آنها میشوند. در این صورت، از خوردن این گونه غذاها باید اجتناب كرد. بخاطر داشته باشید كه در قضاوت عجله نكنید. آكنه به خودی خود فراز و نشیبهای زیادی دارد و گاهی بدتر و گاه بهتر میشود. داشتن یك رژیم غذایی متعادل حاوی كلیه مواد غذایی لازم برای رشد، بخصوص در سنین نوجوانی و جوانی از اهمیت زیادی برخوردار است.
نور خوشید: برنزه شدن پوست میتواند آكنه را مخفی كند ولی فواید آن زودگذر است. از سوی دیگر نور خورشید موجب پیری زودرس پوست شده و میتواند به پیدایش سرطان در پوست منتهی شود، لذا باید از تماس زیاد با نور خورشید، استفاده از چراغهای خورشیدی، آفتاب سوختگی و برنزه شدن زیاد برحذر باشید. بهتر میباشد از یك ضدآفتاب مناسب برای پوستهای آكنهای استفاده كنید.
فرآوردههای آرایشی: اگر از كرم پودر یا كرم مرطوب كننده استفاده میكنید به دنبال آنهایی باشید كه فاقد چربی (oil- free) هستند و تنها به اینكه پایه آبی (water- based) داشته باشند، اكتفا نكنید. فرآوردههایی را انتخاب كنید كه غیرآكنهزا (non- acnegenic) و غیر كومدونزا (non-comedogenic) باشند.
هر شب مواد آرایشی را با آب و صابون (و اگر صابونها پوستتان را خشك میكنند، با شیر و لوسیون مناسب پوستهای آكنهای) از روی پوستتان پاك كنید.
یك لوسیون پوشاننده با رنگ ملایم (فرآوردههایی كه قرمزی، التهاب و جای آكنه را میپوشانند)، میتواند به خوبی و در نهایت سلامت ضایعات پوستتان را از نظرها مخفی نگه دارد. برای این منظور پوردهای مایع با پایه بدون روغن (oil- free) مناسب هستند.
در موقع استفاده از فیكساتورها، اسپریهای و ژلهای مو، صورتتان را بپوشانید. در صورت پاشیده شدن اسپری یا ژل مو بر روی پوست صورت، ممكن میباشد بدلیل حساسیت به مواد آرایشی آكنه بوجود آید.
درمان
درمان آكنه یك فرآیند مداوم و طولانی است. تمام درمانهای آكنه برپیشگیری از بروز ضایعات جدید متكی هستند. ضایعات موجود باید خودشان بهبود یابند و این بهبودی، زمان میطلبد. تا یك ماه پس از شروع درمان مناسب و موثر، بیشتر از 10 درصد بهبودی در ضایعات، مورد انتظار نمیباشد و كنترل كامل ضایعات تا شش ماه میتواند طول بكشد. اگر جوشها پس از 6 تا 8 هفته بهتر نشدند، شاید لازم باشد روش درمان شما تغییر كند.
روش درمانی كه توسط متخصص پوست و مو پیشنهاد میشود، بسته به نوع آكنه فرق خواهد داشت. بندرت، استفاده محصولات آرایشی و بهداشتی پوست و یا داروهای خوراكی، ضایعات شبیه آكنه ایجاد میكنند.
همچنین آكنه میتواند بدلیل اختلالات هورمونی در جسم نیز بوجود آید. آگاه كردن پزشك از نوع موادی كه به پوستتان میمالید و یا نوع داروهایی كه استفاده میكنید میتواند در انتخاب روش صحیح درمان آكنه بسیار حائز اهمیت باشد. تغییرات عادت ماهیانه در زنان نیز در آكنه موثرند و باید پزشك را از آنها آگاه كرد.
بسیاری از كرمها و لوسیونهای ضدآكنه غیرنسخهای موجود در بازار به درمان موارد خفیف آكنه كمك میكنند. با این وجود بعضی از این فرآوردهها در صورت استفاده مداوم موجب خشكی پوست میشوند. اگر از این گونه محصولات استفاده میكنید، به دقت دستورالعمل آن را مطالعه و براساس آن عمل كنید.
ممكن میباشد متخصص پوست برایتان كرمهای موضعی و لوسیونهایی از قبیل «اسید ویتامینآ» و «بنزوئیل پراكسید» را تجویز كند تا منافذ بسته شده را باز كنند و تعداد باكتریهای روی پوست را كاهش دهند. این داروها ممكن میباشد موجب خشكی و پوسته پوسته شدن پوستتان شوند. متخصص پوست روش صحیح كاربردی این فرآوردهها و نیز چگونگی مقابله با عوارض جانبی آنها را به شما توضیح خواهد داد.
همچنین آنتیبیوتیكهایی هم موجود هستند كه به صورت موضعی بر روی پوست بكار برده میشوند. از این داروها برای درمان مواردی از آكنه كه چندان حاد نیستند استفاده میشود. زمانی كه آكنه كه چندان حاد نیستند استفاده میشود. زمانی كه آكنه به صورت تودههای قرمز و ملتهب خود را نشان میدهد، ممكن میباشد متخصصین پوست با تزریق مستقیم بعضی داروها در داخل ضایعه، به بهبود آن كمك كنند. پزشك شما ممكن میباشد تصمیم به تخلیه جوشها و یا دانههای سرسیاه و سرسفید بگیرد، ولی هیچوقت خودتان اقدام به فشردن كندن یا تخلیه محتویان جوش نكنید. زیرا ممكن میباشد به تشدید تورم و التهاب و به جای گذاشتن جوشگاه منجر شود.
آنتیبیوتیكهای خوراكی از قبیل داكسی سیكلین، تتراسیكلین یا اریترومایسین اغلب در موارد متوسط یا شدید آكنه و به خصوص وقتی تعداد زیادی جوش بر روی پشت و قفسه سینه وجود دارد، تجویز میشوند.
این آنتیبیوتیكها تعداد باكتریهای موجود در فولیكول را كاهش داده و ممكن میباشد مستقیماً موجب كاهش قرمزی جوش نیز بشوند. بر اساس گزارش مرکز آموزش و پژوهش بیماریهای پوست و جذامدر زمان استفاده آنتیبیوتیكهای خوراكی، بعضی زنان ممكن میباشد دچار عفونتهای قارچی دستگاه تناسلی شوند. در این صورت ضمن قطع استفاده آنتیبیوتیك، باید به پزشك خود مراجعه كنند تا عفونت قارچی را درمان كند.
توجه داشته باشید كه آنتیبیوتیكهای خوراكی برای درمان آكنه باید مدت طولانی استفاده شوند. استفاده طولانی این داروها اگر با تجویز و تحت نظر متخصص پوست باشد، عوارض جانبی اساسی نخواهد داشت و ترس بیجا از عوارض این داروها باعث اختلال در روند درمان خواهد شد.
زنانی كه قرص ضدبارداری خوراكی استفاده میكنند ممكن میباشد متوجه بهبودی چشمگیر در آكنه خود بشوند. حتی گاهی قرصهای ضدبارداری خوراكی به طور اختصاصی برای درمان آكنه بكار برده میشوند.
یك نكته اساسی كه باید در نظر گرفته شود این میباشد كه آنتیبیوتیكهای خوراكی ممكن میباشد موجب كاهش تأثیر و كارآیی قرصهای جلوگیری از بارداری بشوند. این عارضه اگرچه شایع نیست ولی احتمال آن وجود دارد و به خصوص اگر تغییر در عادت ماهیانه ایجاد شود، حتماً باید به پزشك مراجعه كرد.
مانند بقیه داروها، در صورت حاملگی یا شیردهی حتماً در مورد استفاده و عدم استفاده آنتیبیوتیكها با پزشك خود مشورت كنید. در موارد آكنه شدید ممكن میباشد داروهای دیگری هم به صورت خوراكی تجویز شوند. یكی از آنها هورمونهای جنس مونث و یا داروهایی هستند كه سبب كاهش اثرات هورمونهای مردانه میشوند.
یك داروی خوراكی دیگر كه برای آكنه بسیار مقاوم تجویز میشود، ایزوترتینوئین (با نام تجاری آكوتان) است. بیمارانی كه این دارو را استفاده میكنند باید كاملاً به عوارض جانبی آن آگاه باشند.
معاینات پزشكی و بررسیهای آزمایشگاهی مكرر برای پیگیری سیر درمان و جلوگیری از عوارض ناخواسته در حین استفاده این دارو ضروری است. جلوگیری از حاملگی الزامی میباشد زیرا استفاده این دارو در زمان بارداری آثار غیرقابل جبرانی بر روی جنین خواهد داشت.
نكته اساسی در مورد این دارو، كامل كردن دوره درمان میباشد زیرا در غیر این صورت احتمال عود آكنه به دنبال قطع دارو زیاد میباشد.
درمان جوشگاه های آكنه
متخصصین پوست برای درمان جوشگاههای آكنه از روشهای مختلفی استفاده مینمایند. به عنوان نمونه میتوان از لیزر، تراشیدن پوست و لایهبرداری (پیلینگ شیمیایی) برای صاف كردن جوشگاههای فرورفته نام برد. با تزریق كلاژن یا چربی نیز میتوان جوشگاه را صاف نمود. با استفاده مناسب از مجموعه این روشها میتوان به طور قابل ملاحظهای جوشگاهها را ترمیم نمود.
صرفنظر از درمان اختصاصی كه پزشكتان برای شما تجویز میكند، به خاطر داشته باشید كه شما بایستی مراقبت از پوستتان را مادامی كه دوره آكنه خاتمه نیافته، ادامه دهید. هیچ درمان سریع یا دایمی برای آكنه وجود ندارد ولی این بیماری قابل كنترل میباشد و درمان مناسب مانع از برجای ماندن جوشگاههای بدشكل بر روی پوست میشود.
منبع :jamejamonline.ir